Elk schilderij vertelt zijn eigen verhaal, dat is juist de schoonheid ervan (34)
De moraliteit van de schilder I
Ons hele wezen is doordrenkt van moraliteit, van eigen en andermans opvattingen over hoe we behoren te leven, hoe we willen leven en ons verhouden naar anderen. Die moraliteit wordt bijeengehouden door normen en waarden, door oordelen en vooroordelen. We zouden dat bindsel ‘het geweten’ kunnen noemen. Gaandeweg ons leven ontdekken we het een en ander te onderscheiden, te wegen en te herzien en ook dat het geen waarborgen kent, ook al zeggen we ‘wie goed doet, ontmoet het goede’. We ervaren te kunnen plukken wat van onze gading is of ons van pas komt.
We leren onophoudelijk van anderen, van boeken en films, van muziek en als we goed kijken ook van kunst. We leren van alles dat ons fascineert, niet waaraan we voorbij lopen. Wat ons boeit, leert ons ‘hoe het kan’, wat het thema ook is, want wat ons boeit, scherpt ons onderscheidingsvermogen, onze alertheid en vormt onze verbeelding. Het geeft ons onze taal. Het boetseert ons persoonlijke geloof en hoe we in de dag staan. Onze verbeelding inspireert ons tot daden en dromen.
Wat minstens voor ieder herkenbaar is, is dat we ‘het goede’ willen. Dat is voor niemand hetzelfde, ook al noemen we het ‘geluk’ of ‘voorspoed’. Wat ‘het goede’ is, is niet altijd te zeggen, en al helemaal niet langs welke weg het is te bereiken. Het geweten laten we lang niet altijd spreken, dat kunnen we verbergen of omzeilen of even van geen betekenis vinden, dat weten we alleen zelf of we zijn er ons niet van bewust. Met de moraliteit ligt het anders, die komt onmiddellijk tot uitdrukking in wat we zeggen, laten of doen, soms vaag of niet mis te verstaan, soms in het midden latend of het ‘echt’ is want sommigen zijn gekneed in het veinzen of in het maskeren van de werkelijke mening. Maar vaak gelukkig ook ‘zonder enige twijfel’.
Geluk is een levendige emotie die verschijnt en weer verdwijnt.
De Parijzenaar Christophe André is psychiater en gebruikt schilderijen in zijn therapie aan zijn patiënten, niet om ze op te vrolijken, maar om de weldadige werking ervan te ervaren en andere gezichtspunten te zien.
‘Ámandelbloesem’ (1890) van Vincent van Gogh had ook Pril Geluk kunnen heten, “want alles voor het ontluiken van menselijk geluk is aanwezig: broosheid en kracht, midden in het leven staan. Het is het belangrijkste en het kwetsbaarste, kan gemakkelijk worden vertrapt of verwaarloosd. Het opent de ogen voor de schoonheid en de broosheid, en de absolute noodzaak ervan voor ons bestaan.”
‘Het boerenleven’ (1925) van Marc Chagall laat zien, dat voor geluk “een omgeving met een minimum aan relaties en materie nodig is. Onder een bepaalde drempel van eenzaamheid en onzekerheid kun je je alleen maar bezighouden met overleven.” Hier in het democratische Westen is aan vrijwel alle fundamentele behoeften voldoen (eten, onderkomen,, vrijheid van denken en spreken) en daarom kunnen “we ons bezighouden met het immateriële geluk, dat wel gevoed moet worden om te kunnen bestaan.”
‘De zeilboot’ (1880) van Caspar David Friedrich gaat over de liefde die licht en mild maakt en die laat voelen dat geluk bestaat en ons kan vervullen en zo heel anders is dan Nietzsche ons wil doen geloven: “Liefde is niet meer dan een meelijwekkend gevoel van welbehagen met zijn tweeën, een lange dwaasheid …”
‘Iseppo da Ponto en zijn zoon Adriano (cira 1562) laat volgens André zien, dat genegenheid en erkentelijkheid je geluk voeden. De aanwezigheid, de binding. “(…) hoeveel geluk we aan anderen danken, maar beleef ook het geluk van die bewustwording en herinnering.”
[© MN, in de reeks verhalende schilderijen (34). Bron: Christophe André, ‘De kunst van het geluk’, Ten Have/Lannoo, 2007.]
De moraliteit van de schilder I
Ons hele wezen is doordrenkt van moraliteit, van eigen en andermans opvattingen over hoe we behoren te leven, hoe we willen leven en ons verhouden naar anderen. Die moraliteit wordt bijeengehouden door normen en waarden, door oordelen en vooroordelen. We zouden dat bindsel ‘het geweten’ kunnen noemen. Gaandeweg ons leven ontdekken we het een en ander te onderscheiden, te wegen en te herzien en ook dat het geen waarborgen kent, ook al zeggen we ‘wie goed doet, ontmoet het goede’. We ervaren te kunnen plukken wat van onze gading is of ons van pas komt.
We leren onophoudelijk van anderen, van boeken en films, van muziek en als we goed kijken ook van kunst. We leren van alles dat ons fascineert, niet waaraan we voorbij lopen. Wat ons boeit, leert ons ‘hoe het kan’, wat het thema ook is, want wat ons boeit, scherpt ons onderscheidingsvermogen, onze alertheid en vormt onze verbeelding. Het geeft ons onze taal. Het boetseert ons persoonlijke geloof en hoe we in de dag staan. Onze verbeelding inspireert ons tot daden en dromen.
Wat minstens voor ieder herkenbaar is, is dat we ‘het goede’ willen. Dat is voor niemand hetzelfde, ook al noemen we het ‘geluk’ of ‘voorspoed’. Wat ‘het goede’ is, is niet altijd te zeggen, en al helemaal niet langs welke weg het is te bereiken. Het geweten laten we lang niet altijd spreken, dat kunnen we verbergen of omzeilen of even van geen betekenis vinden, dat weten we alleen zelf of we zijn er ons niet van bewust. Met de moraliteit ligt het anders, die komt onmiddellijk tot uitdrukking in wat we zeggen, laten of doen, soms vaag of niet mis te verstaan, soms in het midden latend of het ‘echt’ is want sommigen zijn gekneed in het veinzen of in het maskeren van de werkelijke mening. Maar vaak gelukkig ook ‘zonder enige twijfel’.
Geluk is een levendige emotie die verschijnt en weer verdwijnt.
De Parijzenaar Christophe André is psychiater en gebruikt schilderijen in zijn therapie aan zijn patiënten, niet om ze op te vrolijken, maar om de weldadige werking ervan te ervaren en andere gezichtspunten te zien.
‘Ámandelbloesem’ (1890) van Vincent van Gogh had ook Pril Geluk kunnen heten, “want alles voor het ontluiken van menselijk geluk is aanwezig: broosheid en kracht, midden in het leven staan. Het is het belangrijkste en het kwetsbaarste, kan gemakkelijk worden vertrapt of verwaarloosd. Het opent de ogen voor de schoonheid en de broosheid, en de absolute noodzaak ervan voor ons bestaan.”
‘Het boerenleven’ (1925) van Marc Chagall laat zien, dat voor geluk “een omgeving met een minimum aan relaties en materie nodig is. Onder een bepaalde drempel van eenzaamheid en onzekerheid kun je je alleen maar bezighouden met overleven.” Hier in het democratische Westen is aan vrijwel alle fundamentele behoeften voldoen (eten, onderkomen,, vrijheid van denken en spreken) en daarom kunnen “we ons bezighouden met het immateriële geluk, dat wel gevoed moet worden om te kunnen bestaan.”
‘De zeilboot’ (1880) van Caspar David Friedrich gaat over de liefde die licht en mild maakt en die laat voelen dat geluk bestaat en ons kan vervullen en zo heel anders is dan Nietzsche ons wil doen geloven: “Liefde is niet meer dan een meelijwekkend gevoel van welbehagen met zijn tweeën, een lange dwaasheid …”
‘Iseppo da Ponto en zijn zoon Adriano (cira 1562) laat volgens André zien, dat genegenheid en erkentelijkheid je geluk voeden. De aanwezigheid, de binding. “(…) hoeveel geluk we aan anderen danken, maar beleef ook het geluk van die bewustwording en herinnering.”
[© MN, in de reeks verhalende schilderijen (34). Bron: Christophe André, ‘De kunst van het geluk’, Ten Have/Lannoo, 2007.]
8 opmerkingen:
Als je de meningen van anderen naast je neer kan leggen omdat je je bewust wordt dat jij niet verantwoordelijk bent van het geluk van die ander, zal je je ontdoen van wat de ander al dan niet te zeggen heeft en voelen dat jij en alleen jij verantwoordelijk bent voor je geluk. Dan doet het er niet meer toe en ervaar je mogelijk vrede.
dat is ook wat ik je toewens Marius!
Mores, moraliteit, mortaliteit, ...
hoe verhouden ze zich tot
- de tijd,
- de religie
- de macht
- de geografie
... ?
Ik tracht, met mijn beperkte en wisselende inzichten, doorheen het leven te laveren.
Conform mijn mogelijkheden.
Perceptie.
Een vulgaire bandiet kan, tijdens z'n carrière als bankrover, niet 'verzamelen'
wat een CEO kan door één pennentrek bedongen in een ontslagclausule.
De ene gaat keurig het gevang in
de andere wordt met de nodige égards uitgewuifd.
Wie is het slachtoffer in beide gevallen?
De moraal van het verhaal?
Ach, ...
Uvi
Alle geluk is tijdelijk, vermoed ik. De stabiliteit die in jezelf ontwikkeld kan worden en waarmee je anderen onvoorwaardelijk kunt omarmen en verwarmen, geven waarschijnlijk een langduriger geluk en impliceren alle moraal en ethiek.
Of waag ik me nu op gevaarlijk terrein? ;-))
een prachtig stukje tekst
groetjes Novelle
"Een man", dus, Marius,
waarvan akte.
Zo veranderlijk als de zee ...
en toch steeds dezelfde.
Ik wens je een mooie dag.
;-)
'Weldadige werking en andere gezichtspunten'. Klopt.
Mooi.
'We leren van alles dat ons fascineert, niet waaraan we voorbij lopen.' helaas heb ik dat niet van huis uit meegekregen. het is wel iets wat ik Kleuter wil meegeven.
de schilderijen die je bij deze logjes plaatst, zijn soms ook van het soort dat ik elders zo voorbij zou lopen. (hoewel deze me dan wel weer meer aanspreken dan die in het logje hieronder)
door er iets over te lezen, nog een keer te kijken, neem ik er toch iets van mee. en soms is dat alleen de bevestiging dat ik 't niets vind, maar soms zoveel meer.
alles is mooi, of op z'n minst de moeite waard om te onderzoeken of!
Marius
Deze krant kan mij echt bekoren,
ik noem het "een zondagskrant"!
Van bloesmens kunnen we alleen
maar dromen en van amandelen
al helemaal.
Ik zal nog eens suikerbonen (zeggen ze dat in Nederland ook?)
moeten kopen, met van die lekkere
dikke amandelen.
daaag Marius
ria
Een reactie posten