De wereld is oneindig in richtingen en waarheden

Dagboek

Maandag, 16 januari

Toen ik vanmorgen opstond en de zonsopkomst waarnam, nog als een felrode bol halverwege de bomen bij het meer, leek alles op een mooie voorjaarsdag terwijl het leeggeplukte takkenbos me erop wees dat het nog gewoon winter heet. Op het gras zat meer dan een dozijn vogels aan het ontbijt.
Nadat ik de medicijnen had ingenomen, de cornflakes op had en achter een halfje koffie zat, hoorde ik de mysterieuze wind van Vlieland. ‘Die is niet van daar noch van hier, dat is de wind van Meersel-Dreef’, de wind door de reusachtige bomen van het park Klein-Lourdes tegenover het grote klooster van de Capucijnen waar we vorige week donderdag waren. Marieke was naar de Mariagrot gelopen om wat foto’s te maken, ik bleef aan het begin van het pad, van de pijn te moe om dat hobbelige eind te trippelen maar ook omdat het ijzig koud was die morgen. De grot is een kopie van die in Lourdes, de eeuwige schuilplaats voor de stilste vrouw ter wereld, de heilige Maria, naar verluidt de moeder-maagd van Jezus, de welbeminde Zoon van God.
‘Wat een mooie, intieme week, wat een hemels weekend, dadelijk komt Buurtzorg, daarna de huisarts.’ Maar de huisarts, op wie ik al lang zo gespannen wacht, is (weer) niet komen opdagen. Eigenlijk ben ik woedend want vaak blijk ik met artsen en specialisten van doen te hebben (gehad) die me met een kluitje het riet in sturen, die me onheus bejegenen of inadequaat behandelen. Dat was in Rozendaal zo en hier in Doetinchem is het weinig anders. Velen vinden me kennelijk te lastig, nemen me niet serieus, zeggen dat ik ‘teveel weet’, terwijl ik bepaald niét iemand ben met een “google-houding”. Toevallig zag ik vanavond Radar, gewijd aan medisch falen en de inspectie van de gezondheidszorg. Diep treurig, aan beide kanten. De Ombudsman hamert er al jaren op, dat de praktijkvoering van de IGZ structureel foutief is. “Het is een technocratisch, protocollair handelend instituut, de belangen zijn verstrengeld en veel daar werkzame artsen vragen zich langdurig af waar ze in hemelsnaam mee bezig zijn.”
Waarom hadden we bij Ethiek aan de universiteit weinig maar goede stagiairs? Omdat het een keuzevak is, en er altijd wel studenten (geneeskunde) zijn die de nodige sensitiviteit hebben  ontwikkeld om te weten dat het om veel meer draait dan in het hoofd stampen van de grote hoeveelheid medisch anatomische kennis. Zowel ethiek als presentie zouden een verplicht vak dienen te zijn wil er een grondige verandering komen in de attitude van artsen. Ik heb verscheidene keren het boekje ‘Aandacht’ van Andries Baart cadeau gedaan. Mijn huisarts in Rozendaal gaf ik ten tijde van mijn verhuizing het boek ‘Artsen. Een biografie van de geneeskunde’ van Sherwin Nuland, ze had er zelfs nooit van gehoord. (Ik voelde me gekwetst toen ik later van Marieke hoorde dat ze tegen haar bij de voordeur had gezegd: “Pappen en nathouden en let vooral goed op jezelf.” Wat had ik me in haar vergist.)

Dinsdag,17 januari

Eenzelfde dag als gisteren, alleen verscheen de zon niet als rode bol, maar als een lange uitgesmeerde strook rozenbotteljam. Morgen komt de huisarts.
Nog naakt, ik weeg 55,3 kg. Schoon aan de haak, zeggen ze. Schoon wel, maar niet aan de haak; dat er al schroeven aan te pas zijn gekomen om mijn bestaan overeind te houden, is me meer dan genoeg.
Andries heeft me verrast met zijn boekje ‘Van bewegen naar bewogenheid’, ook zo’n publicatie dat meer dan een aanbeveling waard is. “Ik pleit ervoor je te laten bewegen vóór je zelf gaat bewegen, ik pleit ervoor bewogenheid als kompas te verkiezen boven het ideaal onaangedaan sturing te geven aan het leven van jezelf en anderen. Daarmee pleit ik voor zachtmoedigheid en compassie in een tijd die mededogen bespot en verduistert.”
Ik kom er nog uitvoerig op terug.
In onrust en pijn zit ik al een uur voor het raam, mijn blik op het zuidoosten, mijn gedachten naar het westen. De dagen verstrijken van licht naar donker, van bewegen naar stilstand.

Een vrucht als onderdak

We zochten voor even asiel en

temidden van al die boomgaarden vonden we jou,
Merlinde, wat je niet weet, heb je zo in huis.

Merlinde, een hotel gelijk een appelboom,

al zou het een zonde zijn, we zouden er van plukken,
je bent onweerstaanbaar van stijl en smaak.

Merlinde, dankzij ons geheugen

blijf je bestaan als zachtmoedige haven,
veilig en gastvrij, maar niets is blijvend, in

weemoed weer vertrokken

uit het huis van compassie en dienstbaarheid, in ons
warme thuis bewaren we u als een vrucht van goud.

Er was een mevrouw, deftig maar zachtmoedig, sterk maar breekbaar. Haar gezicht, haar huid, haar houding en haar aard toonde elk van deze vier elementen, dapper en huilend. Ze is herstellende van een zware buikoperatie, maar ze blijkt ongeneeslijk. De kanker heeft zich als het ware vastberaden gevestigd, daar is zij zich van bewust. Meer dan door deze zorg wordt ze gekweld door radeloze zorg om haar man die ernstig dement is, voor wie ze al heel lang zorgt. Nee, niet haar eigen sterfelijkheid die voor de deur staat, maar hij en hun zwaar ver­stren­gelde liefde zijn van bijna onhoudbaar gewicht. Van geen enkele andere zorg wil haar man weten. Aan het begin van een zin begrijpt hij waar ze het over wil hebben en be­gint hij te huilen als een ontroostbaar wezen. Dit is één voorbeeld van tragiek, van onop­los­baar­heid, van een complexe, aangrijpende en ontroerende situatie, van gestamelde liefde waar­in ver­moe­de­lijk alleen de dood zal ‘regelen’ hoe het met de regie over ’s mans leven verder gaat.
I am a hell of life.
Ik luister nog naar 'Lucha Encarnada' en ga dan naar bed.
Hopelijk tot morgen

Woensdag, 18 januari

Gelukkig, een nieuwe dageraad, en opnieuw zo’n prachtige zonsopkomst, een geschenk van het oosten, een wonder van alledag. Het was weer een kolossaal breed uitgesmeerd rood, maar een paar minuten later had deze zich samengebald tot een rode bol en nog even later werd hij verblindend geel. Het is windstil.
Maar de zon raakt al gauw versluiert door een steeds dichter wordende bewolking.
Van de huisarts kan ik een verwijzing tegemoet zien voor een CT-scan, een recept/ iets ter bescherming van mijn enkel – een hielkompres - anders komt er een gat en begin volgende week een verwijzing voor Groot Klimmendaal. Hij werd wat ongeduldig, “zeg nou maar wat je vraag is”, maar ik heb uiteindelijk kunnen zeggen wat ik kwijt wilde. Is een kwartier al te lang?
Wat een pijnbomendag!

Donderdag, 19 januari
De zonsopkomst speelt zich af achter de gordijnen, maar die uit het westen lag in de vorm van een kaartje onder de voordeurdrempel. “Liefste, je ben het licht in mijn leven. Laat me niet leven in duisternis. Ik kan niet zonder je, houd me vast, je vrouw.”
31 Januari moet ik naar het ziekenhuis, de oncoloog.
Vanmiddag 2 uur geslapen; straks komt Walter. Intussen vriend Frans in Roemenië ge­­schre­ven, de nood is hoog daar, ook bij hem. “De aanleiding van de protesten is de voorgenomen pri­vatisering van de gezondheidszorg. Waarschijnlijk de beruchte druppel. Er zijn veel ont­sla­gen en salariskortingen en het leven wordt steeds duurder (btw, accijns, de wereldmarkt­-ont­wik­ke­­­lingen). Goede reden voor protesten en stakingen. Hetgeen wat mij betreft wordt over­schaduwd door hooligans die zich onder demonstranten mengen en anderen die zelfs met een pistool op zak komen 'demonstreren'. Relschoppers & plunderaars, jammer. Oppositiepartijen en bepaalde media zijn fikse aanjagers, het protest wordt met andere woorden gekaapt. Er gaan geruchten dat onruststokers geld hebben gekregen van 'iemand' (dat lees ik op internet en Roemenen zijn dol op complottheorieën...).”

[© MN, ‘Les jours de l’âme’. Schilderij “Yin Yang” by Asha  Menghrajani. Het waardevolle boekje van Andries Baart “Van bewegen naar bewogenheid” is te bestellen bij uitgeverij SWP, kost € 9,50.]