Whisperings of the Soul. Een weblog over de hobbelige, onvoorspelbare weg naar ouderdom.

Het pad naar de stilte, the wisdom of the heart

Soms is zij in haar boek over de stilte op de rand van het esoterische en vind ik het moeilijk, maar ik weet door haar vorige boek, ‘Naar het hart van mijn ziel’, vanuit welke rijke ervaring van strijd en stilte zij schrijft en dan wordt de moeite anders, niet moeiteloos, maar aanvaardbaar. Het is vaak ook maar een enkele alinea en die zie ik niet als onkruid, het is eerder het eigen onvermogen er niet bij te kunnen komen, alsof het boven mijn pet gaat.
Geregeld lees ik mooie, rake zinnetjes, zoals “Geluiden omhullen ons als een mist …”, “De stilte is er zodra je stilte her-innert.”
Zou stil zijn saai zijn? Miek Pot overtuigt je in korte hoofdstukjes van het tegendeel,”het heeft een helende werking”. Maar hoe kom je in onze brullende cultuur weer bij jezelf – als je dat wilt -, bij de bron van creativiteit, rust en inspiratie? Durf ik nog roerloos te zitten, mijn ideeën en plannen los te laten, misschien even onbevangen te zijn als een kind, “een kind dat nog niet in zijn hoofd zit”? Durf eens los te laten en de wereld verandert.
Ik ben het met haar eens, dat wanneer je een bepaalde sterke ervaring hebt gekend, je daarnaar kunt terugkeren in de herinnering en je de kracht en de genade ervan opnieuw beleeft. Nooit, nooit zal ik vergeten hoe we, láng geleden in het hart van de zomer, drie maanden lang elke ochtend precies een kwartier mediteerden, in lotushouding, de ogen geloken, de handen als een kom in je schoot, gereed als het ware om de stilte te ontvangen. En evenmin dat ik Chris, een mededogend mens, eens wees op de hoog in de kapel gelegen kleine vensters en dat we aan het begin van de meditatie wél, als overweging, over het nieuwe morgenlicht spraken, maar dat de raampjes te vuil waren om het werkelijk te kunnen binnenlaten. En dan nu hier, in dit boek, bijna veertig jaar later te lezen wat Johannes van het Kruis, een Spaanse heilige in de 16de eeuw, erover zei. “Een zonnestraal valt door het venster. (…) “hoe meer vlekken en aanslag, hoe minder het zal stralen. Het ligt niet aan de straal, maar aan het venster.”
Ik zie het venster als metafoor. Ik zou afdwalen het te hebben over de betekenis van reflectie, van zelfreiniging, liever keer ik even terug in de herinnering van de stilte. Het voelde weldadig, ook nu. In het begin was het moeilijk, kon me niet overgeven en was almaar bezig met de houding of met de gedachte het niet vol te houden mijn rug kaarsrecht te houden. (Van de week zei Maurits, de osteopaat: “Ga eens met de hakken tegen de deur staan, rechtop en breng je hoofd naar de deur.” “(…) zie, het lukt, wat onmogelijk leek, is haalbaar.” Maar misschien moeten we het er niet zo op aansturen. De hele wereld is al resultaatgericht.) Of ik werd afgeleid door de betoverende ogen van Elena, met wie ik na die periode een verhouding kreeg. Soms had ik het besef een zondaar te zijn en weg te moeten gaan. De zinnelijkheid was mij te machtig. Toch verliep het kwartier elke week beter. De tijd vergleed en het was alsof aardse gedachten waren verdreven. Ze verdwenen zoals ze kwamen. Daarna genoten we in een aangename, ontspannen zwijgzaamheid een sober ontbijt en vervolgens ging ieder zijns weegs. ’s Morgens werkte ik in de grote moestuin, ook als het regende.
Hoe wanhopig moeizaam, onwillig soms te bereiken, het is waar: “de stilte onthult wat er gaande is.”
Soms lees je boeken met tijdloze inzichten en mystieke overpeinzingen, zo een als van Miek Pot, een boek dat je niet hoog in de kast moet zetten.

[© MN, naar aanleiding van Miek Pot, “De grote stilte”, Standaarduitgeverij, € 14,95. Elena is de van oorsprong Russische balletdanseres, Elena Aslanischwili > in “De pianostemmer” van Pascal Mercier, een fascinerend deel van het verhaal. Painting by Charly Waite Scottland.]