Morele passages omtrent thuisloosheid VIDe tragiek van amoraliteit
In de verstoorde relatie tussen zwerver en samenleving is een koude en verlaten werkelijkheid ‘te verstaan’. Van de samenleving krijgt hij een stigma van sociaal disfunctioneren en hijzelf reageert, onder andere, met een verschijningsvorm die zowel de afstand als het verschil accentueert. De maatschappelijke afzondering gaat als het ware hand in hand met het verlies van sociale rollen. Het venijn hiervan is, dat hoe langer dit proces van marginalisering voortduurt, des te minder wordt de flexibiliteit, zowel bij de zwerver als bij actoren uit de samenleving. De sturing uit de omgeving zal afnemen en het bestaan krijgt onwaardiger trekken.
De publieke identiteit signaleert het feit dat ze zich niet lijken te bekommeren om wat anderen van hen denken. Wat hebben ‘zij en de samenleving’ elkaar nog te bieden? Dit is ‘een staat van amoraliteit’. Het gaat dan niet zozeer om immoreel gedrag, het overtreden van regels, maar om het niet beleven van regels. Het afwijken van gangbare waarden en normen en het zichtbaar behoren tot een sociaal inferieure categorie leidt tot negatieve stereotyperingen. Men wordt weggestuurd, nagekeken, genegeerd of ontweken. Deze maatschappelijke, overtuigende, aantasting versterkt het negatieve zelfbeeld waarnaar zij zich ook gaan gedragen, zo zeer wordt het een deel van henzelf.
De tragiek is, dat het een ontwikkeling is tegen wil en dank, en dat we in hun (amorele) verschijning de uitdrukking zien van een verzameling pijnlijke emoties: eenzaamheid, teleurstelling, woede, verdriet, schaamte, schuld, onmacht, wantrouwen, angst. In een houding van lijden, een houding waarin meestal elke trots en waardigheid ontbreken, kunnen we geen positieve betrokkenheid naar de samenleving verwachten. Het is een breuk met de moraal, maar ongewild en daarom niet te betitelen met ‘eigen schuld’. Dit laat onverlet, dat er bij de betrokken mensen sprake kan zijn van gevoelens van schuld – en van (bijbehorende) schaamte – maar die ‘schuld’ dienen we te onderscheiden van eventuele opgedrukte schuld, van het beschuldigd worden, van het mechanisme dat zelfs tot ‘die schuld’ kan leiden, maar er valse grond voor is.
[Afbeelding: “Craig, a homeless man” by Jay Su.]
8 opmerkingen:
Maar wij kunnen als samenleving besluiten om te blijven sturen. Om niet los te laten. Het is een hele simpele beslissing.
@Cornette: Eens!
Mooi geschreven weer Marius!
Ik denk dat de oplossing moeilijk is,tenminste.. Ik pleit voor een soort daklozenhotel, een plek voor hunzelf.. en van de straat af,ergens waar ze zich thuis kunnen voelen,eigen plekje waar ze er 'mogen'zijn.
Het volgende probleem is waar?
Buurtbewoners schijnen vaak angst te hebben bij dit soort opvang,asielzoekers zwervers, verslaafden.Elke gemeente zou zoiets moeten doen, dan is er ook meer (in)zicht.
In D,chem meen ik wel dat er een begeleider was voor deze problematiek,een uit het 'milieu'.
leek me een goed idee trouwens,maar ik weet niet hoe het uitpakte.
De gevolgen aanpakken is al wat,maar de oorzaken aanpakken?
Dat lijkt me een ander verhaal.
Ik denk dat er bij de jeugdzorg gg net en maatschappelijk werk de preventiebestrijding ligt, maar ook bij de medemens.
Er zijn er die er niet voor gekozen hebben, en het is de plicht van de overheid deze mensen te helpen een nieuw bestaan op te bouwen.
Van schuld kan geen sprake zijn nee. Het is een levensloop! Ik zou voor iedereen zo graag een fijn leven willen !
triest en mooi beschreven Marius
Een moeilijk probleem lijkt me.
Het maakt me van langsom nieuwsgieriger in hoe de samenleving toch iets poogt te ondernemen. Als je in google "thuislozenopvang" en België intikt, dan merk je dat veel CAW's daarmee bezig zijn, in hoever moet het OCMW nog een rol spelen enz... Marius, ik vrees dat mijn leven te kort is om hier nog dieper op in te gaan. Maar het blijft héél boeiend.
Dit had ik dus eerst moeten lezen :) Kun je zien dat het werk me vandaag maar matig kan boeien ? :)
De vervreemding in de maatschappij van dakloze is ook een visuele vervreemding. Het is pas omdat ze herkenbaar zijn, als anderen, anders-zijnde, dat we vervreemden van mekaar ? En zou het dan een oplossing zijn om die mensen aan te bieden zich eens per week, dagelijks, weet ik wat, om zich te kunnen verfrissen, wassen, verzorgen. Zoals er vroeger badhuizen waren, voor iedereen. Als je je proper voelt, verzorgder, voel je jezelf mss al minder minderwaardig, durf je terug naast al de andere mensen staan, durf je misschien terug uit de goot te klimmen. Zou dat voldoende zijn ? Zou dat helpen ? Ik kan me voorstellen dat je bijvoorbeeld terug durft solliciteren ofzo. Hoewel de verhalen die ik kan, mensen die huizenhoge financiele schulden meeslepen, en daardoor geen andere uitweg meer zien dan dakloos te zijn, en dus eigendomloos, en dus anoniem te leven. Alle eigendom zou toch inmiddelijk aangeslagen worden.
Een reactie posten