Morele passages omtrent thuisloosheid VIII
Het eigen levensontwerp is in het geding, schreef ik in VII. Bij dementerende ouderen, chronisch psychiatrische patiënten en mensen met een verstandelijke beperking zien we eveneens dat een eigen levensontwerp gehinderd wordt, onvoltooid blijft of onmogelijk is. Hun moeilijkheden, tekorten of beperkingen zijn zodanig, dat het hen niet wordt aangerekend onvoldoende zelfredzaam te zijn. Het onvermogen is (juist) het criterium voor noodzakelijke, continue zorg, bij voorkeur steeds zo lang mogelijk in een zo normaal mogelijke omgeving.
Aangezien bij deze groeperingen sprake is van een ouderdomsverschijnsel, een psychiatrische ziekte of een aangeboren handicap, en niet, zoals in zekere zin bij thuislozen, van een (ogenschijnlijk) slordige of roekeloze levensvoering waardoor op alle levensterreinen problemen ontstaan en die een toestand veroorzaakt die we niet erkennen als ziekte, zijn er voor hen specifieke gezondheidszorgvoorzieningen welke tegemoetkomen in hun zorgbehoevendheid en hen bescherming bieden. De onderlinge (etiologische) verschillen zijn groot, maar belangrijker dan deze zijn de overeenkomsten, ook met thuislozen: de afhankelijke, kwetsbare positie, de permanente behoefte aan begeleiding/zorg, het ontbreken van (zelfgekozen) toekomstperspectieven en de existentiële desoriëntatie.
Hoe de verschillende ‘toestanden’ ook zijn ontstaan, in alle gevallen is te spreken van een snel of traag verlopend kwijtrakingsproces, dat de persoonlijke draagkracht doet verminderen en dat zich weliswaar verschillend manifesteert maar waarop, en dat is cruciaal, géén van de betrokkenen controle heeft. De ‘toestanden’ zijn alle te zwaar tegenover de individuele mogelijkheden tot verweer en bovendien niet van menselijke maat, zoals gewone onvrede die bijvoorbeeld wel is. Ze zijn evenmin manipuleerbaar. De dementerende oudere kan een tijdlang het geheugen met notities ondersteunen, maar op zekere dag zal dit zinloos worden. Ook andere ‘afwijkende’ gedragingen zijn op een gegeven moment niet meer te maskeren. De zwerver is niet gebaat met de toewijzing van een flat en een gebudgetteerd inkomen. Hij keert daardoor niet terug naar ‘die’ hij voorheen was, ook al is zijn huidige toestand niet zijn onherroepelijk laatste. Niemand, geen van al deze betrokkenen, kiest ervoor in situaties te geraken die zo complex zijn dat ze leiden tot (zelf)vervreemding, en bij thuislozen vooral tot uitdrukking komend in verwaarlozing en eenzaamheid, in alcoholmisbruik en in een voortdurend, maar fataal gevecht met maatschappelijke regels. Een verlies aan inzicht en oriëntatie, een verlies aan vaardigheden, een verlies aan contact: het zijn juist deze ontbrekende elementen, samen te vatten als het wegkwijnen van natuurlijke wortels in het bestaan, die een adequaat zelfbestuur, zo bepalend voor de individuele waardigheid, in de weg staan.
Kenmerkend voor alle lotgenoten in zorg is het verlies aan existentiële autonomie, en tegelijkertijd is autonomie voor al dezen, behoudens wellicht in ernstige onomkeerbare beperking, zo’n precair ideaal.
De oorspronkelijk gebruikte afbeelding, tekening, van Piet Peere is verwijderd omdat het portret van de man werd herkend als haar vader en de dochter maakte daartegen, terecht - ook meer dan drie jaar later - bezwaar: met oprechte excuses.]
15 opmerkingen:
Idd voor ouderen zijn er zorgcentra,s alhoewel er in de zorg ook meer overlappingsgebieden/samenwerking is met de ggnet/Psychiatrie.
Nu is de zorg op de markt en zie je dat er ook in de P.g meer andere doelgroepen zoals de Korsakoff.
Veelal mannen van rond de 50 met andere geheugenstoornissen dan de Alzheimer en aanverwant.
Er zijn meerdere geheugen vormen die allemaal her en der in de hersenen ligt opgeslagen.
Bij chronische drinkers is het ook vaak een tekort aan de vitamine b complex.
Hun aandoening kan tot stilstand gebracht worden,en wellicht door aanvulling van de vitamine b complex wat verbeteren.
Maar grote vooruitgangen... tja ..nieuwe gewoonten inslijten is ook een optie.
Er is ook medicatie dat de trek naar alcohol laat afnemen (refusal?)
Alcoholisme is al eeuwen een probleem, schijnt ook met erfelijke factoren te maken hebben begreep ik.
Ik meende ook te weten dat er maar 30% van degene die willen stoppen Er 5 jaar over doet om de verslaving te handteren.met de proffesionele hulp.
In het boek van Rene kahn zijn er muizen of rattenproeven gedaan.
met hongerige en verslaafde muizen die over een stroomgebied moesten om aan hun behoefte te voldoen. de verslaafden gingen 5x vaker dan de hongerigen (soms leidde dat tot hun dood).En ene Seligman had (jonge)honden onder langdurige stroom gezet in het hele hok, daarna een deel stroomvrij gemaakt,maar de honden bleven passief en moesten naar de andere kant gesleept worden, ook na die gruwelijkheden bleven ze passief,functioneerden ook niet meer onder hun groepsgenoten.
Dus de wil/motivatie is er met een depressie eigenlijk kapot.
Murw , dat zijn ze denk ik . Van alles dat mislukt in hun leven. En misschien worden ze op een flat nog we; eenzamer.
Maar ik ben ook akelig van die honden in dat hok onder stroom waarover feex het hierboven heeft. Bah wat een akelige man die Seligman, onder het mom van de wetenschap lekker sadistisch doen. Ze moesten hem in een hok met stroom zetten voor de wetenschap!
Ik vind de inhooud van de reactie van feex een beetje schokkend. Daardoor vergeten wat ik wilde schrijven.
Sorry,....*schaam*
Ja, op een kaalgevreten ziel, wat groeit daar nog? Feex: geen schaamte, je bent vrij in je reactie, en welkom.
Jij hoeft je niet te schamen hoor feex , dat moet die Seligman!! Ik heb eens gegoogeld en inderdaad deed die man van die vreselijke proeven!! Maar we dwalen af he Marius ? :)
Misschien, hoewel het eigenlijk niet kan jou kennende, vergeet je dat zelfbestuur niet uitsluitend van binnenuit kan komen. Er moet een externe bevestiging zijn, een erkenning. Jozef van den Berg (ik hoop dat ik zijn naam goed schrijf) leefde in een fietsenhok ook omdat anderen dat goed vonden (goed in meerdere betekenissen. Het ik, de gekte, de ziekte kunnen niet zonder de ander of het andere. Ze kunnen er niet door ontstaan, bestaan of voortbestaan.
Er zijn ook mensen met een autistisch spectrum,die gelukkiger zijn in hun eigen wereldje,eenzamer met gezelschap.
Ook mensen met een hoog iq hebben b.v ook een andere denkwijze, wat ze isoleert/blokkerd in de sociale omgeng.
(Geniaal/geschift, dubbelzinnig)
Maar idd die proeven zijn overbodig, schijnbaar heeft de mens een proefkonijn nodig om zichzelf te spiegelen.(cijfers)
In plaats van rechtstreeks te zien.(uitkomst)
Had al gedacht dat die tekeningen je wel zouden aanspreken Marius.
Op de laatste tentoonstelling van Piet in Brugge , hing er een drieluik van een oudere man. Dat drieluik vond ik echt prachtig. Ik denk wel dat je het op zijn site kan terugvinden.
Op je teksten kan ik weinig reactie geven, ben het er meestal gewoon mee eens en moet ze meestal eens herlezen want je weet altijd de kern van de zaak mee te geven.
Blij dat we dagelijks je blog kunnen lezen ! Ik hoop dat jij wel 100 wordt ;-)
Ze kunnen er niet zonder door ontstaan, bestaan of voortbestaan.
(dat had er moeten staan natuurlijk)
Deze gehele tekst staat hier zo doelstellig geschreven dat ik geen uitweg meer zie.. De reactie van feex maakt het dit er niet "vrolijker" op wat mij niet direct tot motivatie aanspoort. Ik heb altijd geleerd dat verandering vanuit jezelf komt. In dit geval lijkt dit onmogelijk. Door dwang of simpelweg omdat het gereedschap niet aanwezig is. Zijn deze mensen/dieren gedoemd om in hun lot te blijven rondcirkelen?
Het kwijtrakingsproces...
Soms blijven er in mijn hoofd prachtige woorden hangen uit jouw betoog.
Zoals ook: "op een kaalgevreten ziel, wat groeit daar nog? "
Wiens ziel zou het zijn?
Boven het anjelierenpark
fladdert een witte vlinder.
© Masoaka Shiki, negentiende eeuw, Japan
Flauwe vraag misschien, maar hoe zit het eigenlijk met de existentiele autonomie van de mens in het algemeen en die van de consument in het bijzonder?
hé Piet Peere! Heb ik nog les van gehad, heel trefzeker in het uitbeelden van de eigenheid zijn modellen. Zelf ook een heel fijne mens.
Existentiële autonomie in het algemeen, daar zal ik de aandacht nog aan wijden. Een hoogst belangrijk maar ook zeer complex thema. (Helemaal geen flauwe vraag!)
Een reactie posten