Whisperings of the Soul. Een weblog over de hobbelige, onvoorspelbare weg naar ouderdom.

Als parelmoer op de planken

De wijze waarop Manguel een aantal boeken herleest en in het weefsel van zijn hedendaagse leven situeert, kan ik niet evenaren. (Hij doet dat overigens niet in het hier afgebeelde boek, maar in het prachtige Dagboek van een lezer.) Wel kan ik – en Manguel is daar een groot liefhebber van, trou­wens ook de op 25 november 1985 over­leden dichter en dagboek­schrijver Cees Buddingh’ – eens een paar korte lijstjes maken van lievelings­boe­ken, van boeken die ik wekenlang nog als aan­den­ken op mijn werktafel laat liggen alvorens ze een meer definitieve plaats krijgen. De romans zijn in de minderheid gebleven, maar niet de vele kos­telijke dag­boeken, brievenboeken, biografieën en reportages – ook al blijft veel parelmoer en koraal onvermeld. De non-fictie heeft de meeste planken, maar die laat ik buiten be­schouwing.
Kruizen op aarde, wie kent ze niet, maar op de keper be­schouwd zijn er maar weinige waaronder we bezwijken of die alle eerdere vuren van passies dooft. Zeker in het overwegend welvarende Westen is de keus aan verdieping en verstrooiing grenzeloos, hoe­wel er tallozen zijn bij wie het lijden er zo in­hakt dat alleen al met het ademen de grens is bereikt. Voor mij is het enige vereiste dagelijks zo welgemoed mogelijk op te staan en te doen wat ik kan in plaats van de tijd te ver­spil­len aan gepieker over de soms wilde woekering van onge­rust­heden. Ik schrijf en lees, soms doof voor de wereld, maar draag ook met kleine beetjes bij aan het huis­hou­de­lijk corvee.

Romans
. Michel Houellebecq, alle zes tot dusver verschenen
. Jeroen Brouwers, Geheime kamers
. Joseph Heller, Een voorval
. Louis-Ferdinand Celine, Reis naar het einde van de nacht
. Malcolm Lowry, Onder de vulkaan
. Connie Palmen, I.M.
. Connie Palmen, Geheel de uwe
. Imre Kertész, Liquidatie
. J.M. Coetzee, Portret van een jongeman
. Frederic Prokosch, Storm en echo
. Oek de Jong, Hokwerda’s kind

Reportages, documentaires, journalistiek, essays
. Claudio Magris, Donau
. Albert Helman, Het eind van de kaart
. Jacques den Haan, Bevindelijk reisboek
. Ryszard Kapuscinski, Lapidarium
. Ryszard Kapuscinski, Reizen met Herodotos
. Jeroen Brouwers, De laatste deur
. George Orwell, Een olifant omleggen
. Geert Mak, Gedoemd tot kwetsbaarheid
. Michel de Montaigne, De essays

Dagboeken
. Etty, De nagelaten geschriften van Etty Hillesum 1941-1943
. Hans Warren, alle dagboeken, vooral Geheim Dagboek 2001
. Paul Léautaud, alle delen in Privé-domein
. Cees Buddingh’, Een mooie tijd om later te worden
. Cees Buddingh’, En in een mum is het avond
. Friedrich Nietzsche, Afgemat als een eendagsvlieg bij avond
. Marcel Jouhandeau, Dagboeken
. Fernando Pessoa, Mijn droom is van mij
. Koos van Zomeren, Een jaar in scherven
. A.F.Th. van der Heijden, Engelenplaque
. A.F.Th. van der Heijden, Hier viel Van Gogh flauw
. Maarten ’t Hart, Het roer kan nog zesmaal om
. Maarten ’t Hart, Een deerne in lokkend postuur
. Paul de Wispelaere, Het verkoolde alfabet
. John Cheaver, Verscheurde stilte
. Jeroen Brouwers, Mijn Vlaamse jaren
. Cesare Pavese, Leven als ambacht
. Adriaan Morriën, Ik heb nu weer de tijd
. Simone de Beauvoir, Oorlogsdagboek
. Herman Hesse, Zinnig eigenzinnig

Biografieën
. Wim Hazeu, Gerrit Achterberg
. Wim Hazeu, Slauerhoff
. Mels de Jong, Paul Léautaud in Parijs
. Deirdre Bair, Simone de Beauvoir
. Frédéric Vitoux, Het leven van Céline
. Gijs Groenteman, Ischa
. Liliane Siegel, La clandestine. In de ban van Sartre
. Annie Cohen-Solal, Jean-Paul Sartre

Brieven
. August Willemsen, Braziliaanse brieven
. Jeroen Brouwers, Kroniek van een karakter
. Simone de Beauvoir, Brieven aan Sartre
. Simone de Beauvoir, Een transatlantische liefde
. Isaak Babel, Brieven aan Brussel 1925-1939
. Frans Kafka/Max Brod, Een vriendschap in brieven

Een dergelijk lijstje zou Gide een gruwel zijn. Hij zou liever nadenken over hoe hij zich op een nette manier van al het bezit zou kunnen ontdoen. Boeken? “Ik zou de brand zegenen die me zou bevrijden van hun opdringerige aanwezigheid.”
Ten slotte de keerzijde en omdat ik onlangs door hem zo nadrukkelijk op het idee van rijtjes kwam, nog een voor hem en mij toepasselijke regel van Alberto Manguel: “Vanmorgen keek ik naar de boeken op mijn plan­ken en ik bedacht me dat ze geen weet van mijn bestaan heb­ben. Ze komen tot leven omdat ik ze open en hun bladzijden om­sla, maar toch weten ze niet dat ik hun lezer ben.”