Kruizen der aarde is niet het boek geworden dat ik in gedachten had, maar een op zichzelf staand deel in mijn reeks van particuliere dagboeken. Of laat ik zeggen, het is onvoltooid en wacht zijn tijd nog af. De eerder hier geplaatste observatie het station als museum is er uit afkomstig, evenals het fragment over Charles, de man die zo tragisch en onontwarbaar verstrikt raakte in zijn verbeelding, in zijn verlangen, in zijn lijden.
Behalve dat het boek niet rijp is en te sterk een verzameling impressies is geworden met een uitvoerig notenapparaat, bevat het ook zeer persoonlijke reflecties waar ik met te weinig distantie vorm aan heb gegeven.
In verscheidene tekstdelen komt de zorg aan bod, en dan ook onvermijdelijk de man die mij op dit (gedachte)terrein nieuwe impulsen gaf, Andries Baart.
Welnu, vorige maand vond het eerste grote presentie-congres plaats met als thema ‘Aansluiting’. En bij aansluiting gaat het niet om toeval, maar om toewijding. Als aanloop daarheen is door Andries Baart een bijzonder boekje geschreven, getiteld Tweespraak. Vier gesprekken over het ene goed van presentie, zo subliem qua helderheid dat het op zichzelf staat, ook zónder een congres. (Toen ik die titel zag, dacht ik mijn ‘boek’ de titel Alleenspraak te geven, maar dat is een titel van Jos Joosten in de serie Gelderse Cahiers, een serie die intussen ter ziele is gegaan. Maar goed, deze Tweespraak is veel interessanter, en verkrijgbaar via de site van Presentie.) Terecht zag ik er naar uit want het is een goed format dat hij koos en zijn hele tekst is consequent goed, toegankelijk en verhelderend geschreven, opnieuw met de meesterhand. Het is een tekst van verderstrekkende betekenis dan zoals bedoeld. Tweespraak is als het ware een vragenvuur aan zichzelf aan de hand van telkens korte ‘sprekende’ casus.
Andries heeft zich verbazend knap verplaatst in de houding van critici, stelt zich de meest cruciale vragen en geeft beknopte maar heldere en niet zomaar uit te wissen uitleg - met consequente vasthoudendheid, oprechtheid en geloofwaardigheid, niét met de arrogantie over alles zéker te zijn. Het is een tekst van fundamenteel belang omdat tal van wezenlijke kwesties vanuit verschillende gezichtshoeken aan de orde komen en met het oog op zorg, solidariteit en politieke lobby is de compactheid eveneens van niet te onderschatten betekenis.
Ik heb er een zo samenhangend mogelijke samenvatting van gemaakt, onvermijdelijk niet kort, maar hopelijk (ook) verhelderend, soms in eigen bewoording of met een door mij gekozen citaat, maar zo nauwkeurig mogelijk in het spoor van Andries Baart – het is zijn gedachtegoed. Tweespraak verandert bij mij van vorm en heet De alleenspraak van Baart, onder het motto: ‘De regel die gebroken wordt, is levendig’. Ik kom er in vier nieuwe berichten op terug.
* Omslag: een afbeelding van Lammert Boerma, beeldend kunstenaar in Borgercompagnie, Kruisafname, een beeltenis die behalve respect voor de dood, de vermindering van lijden en compassie symboliseert.
* Verzorging omslag: Rob Groot
Geen opmerkingen:
Een reactie posten